«اجسام از آنچه در آینه می‌بینید به شما نزدیک‌تر هستند.» این جمله را بارها روی آینه بغل خودروها خوانده‌اید. اما واقعاً معنای این جمله چیست؟ چرا این جمله را روی آینه بغل خودروها می‌نویسند؟

امروزه اینقدر به رانندگی با کمک آینه بغل عادت کرده‌ایم که شاید عجیب به نظر بیاید که تا دهه‌ی 1960 میلادی، آینه بغل به عنوان یک شی لوکس محسوب می‌شده و یکی از ملحقات اختیاری خودروها بوده است. آینه‌ی بغل به منظور کمک به راننده برای مشاهده‌ی پشت و دو طرف خودرو هنگام رانندگی، روی بدنه‌ی خودرو تعبیه می‌شود. این آینه‌ها برای دیدن نقاطی طراحی شده‌اند که از دید راننده در حالت عادی پوشیده‌اند و به عبارتی بخشی از نقاط کور را در معرض دید راننده قرار می‌دهند.

اکثر سازندگان خودرو، آینه بغل‌ها را روی درب‌ها و معمولاً روی ستون A خودرو نصب می‌کنند. این آینه‌ها قابلیت تنظیم افقی و عمودی را به صورت دستی و یا با کنترل دارند. کنترل آن‌ها نیز یا به صورت مکانیکی توسط کابل‌هایی موسوم به کابل‌های باودن (Bowden) انجام می‌شود و یا به صورت الکتریکی توسط موتورها و دنده‌هایی کوچک انجام می‌پذیرد.

اکثر آینه‌های بغل دارای توانایی تا شدن دستی یا الکتریکی به سمت بدنه‌ی اتوموبیل هستند تا در هنگام پارک کردن خودرو یا شستشوی آن در یک کارواش اتوماتیک بتوان از آینه‌ها محافظت کرد. بعلاوه یکی از استانداردهای ایمنی مروبط به این نکته است که آینه بغل‌ها باید طوری نصب شوند تا در برخورد با یک استوانه‌ی آزمایشی که نماد یک عابر پیاده است، به بیرون یا داخل تا شوند تا از شدت ضربه‌ی وارده کاسته شده و از ورود آسیب جدی با عابر پیاده جلوگیری شود.

همچنین ممکن است شیشه‌ی این آینه‌ها مجهز به یک سیستم گرم‌کننده‌ی برقی برای از بین بردن بخار و سیستم کم‌نور سازی الکتروکرومیک برای از بین بردن تلألؤ نور چراغ‌های خودروهای عقبی باشند.

سیستم کم‌نور سازی الکتروکرومیک خودکار از یک لایه الکتروکروم ژلی استفاده مي‌کند که مابین دو لایه‌ی شیشه‌ی آینه قرار می‌گیرد. همچنین حسگرهای نوری میزان روشنایی چراغ‌های جلوی خودروهای عقبی را اندازه‌گیری کرده و آن را با نور محیط مقایسه می‌کنند. سپس سیستم با استفاده از این ورودی‌ها آینه را به میزان لازم کدر و کم‌نور می‌سازد.

نسبت و استاندارد های آینه ها

با تحقیقات بر روی این موضوع که وجود چراغ‌های راهنما بر روی آینی بغل، مؤثرتر از وجود آن‌ها روی گلگیرها می‌باشد، امروزه آینه‌های بغل اکثراً چراغ‌های راهنمای خودرو را نیز روی خود جای می‌دهند. 

طبق استانداردهای ایالات متحده امریکا و کانادا، آینه بغل‌ها باید دارای نسبت تصویر بدون خدشه‌ی 1:1 باشند. یعنی اندازه‌ی تصویر در این آینه‌ها باید به اندازه‌ی حقیقی باشد که این عمل تنها با استفاده از آینه‌های تخت امکان‌پذیر است. اما با این تفسیر، اندازه‌ی آینه‌ی متناسب با بدنه و نسبت تصویر 1:1 به شدت میدان دید را محدود می‌کنند.

استاندارد ECE که در اکثر نقاط دنیا به جز آمریکای شمالی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اجازه‌ی استفاده از آینه‌های تخت، محدب و کروی را می‌دهد. معمولاً در آینه بغل‌ها یک قسمت بزرگ محدب با بخش کروی دیگری ترکیب می‌شود و این دو قسمت با یک خط مرئی از یک‌دیگر مجزا می‌شوند تا حواس راننده به تغییرات پرسپکتیو در این دو قسمت باشد.

خط مرئی که جدا کننده بخش محدب و بخش کروی آینه برای آگاهی راننده است

با توجه به فاصله‌ی چشم راننده تا آینه بغل، تنها استفاده از آینه‌های کروی می‌تواند میدان دید خوبی را برای راننده محیا کند ولی تحدب این آینه‌ها خود موجب کوچک شدن اجسام در تصویر می‌شود. از آنجا که اشیا درون تصویر یک آینه‌ی محدب کوچکتر و با فاصله‌ی بیشتری نسبت به واقعیت نمایش داده می‌شوند، ممکن است راننده مانوری مانند تغییر خط را با فرض اینکه خودروی پشتی در فاصله‌ی امنی قرار دارد انجام دهد، در حالی که خودروی پشتی مقداری نزدیک‌تر است.

در کشورهایی مانند ایالات متحده، کانادا، هندوستان، کره و استرالیا، آینه‌های بغل غیر تخت داری حکاکی یا نوشته‌ی «objects in the mirror are closer than they appear.» می‌باشند که ترجمه‌ی این عبارت همان جمله‌ی آشنای ابتدای متن است: «اجسام از آنچه در آینه می‌بینید به شما نزدیک‌تر هستند.»

معرفی برخی از تکنولوژی های معمول

تولیدکنندگان آینه‌های اتوموبیل بعضاً فن‌آوری‌های دیگری را نیز جهت سهولت استفاده در تولید این آینه‌ها به کار می‌برند. برای مثال برخی آینه‌ها دارای فناوری HCM (Hydrophilic Clear Mirror) هستند که این فناوری از تشکیل قطرات آب بر روی سطح آینه و مخدوش کردن دید راننده جلوگیری می‌کند.

آینه هیدرکلریک یا خودتمیز شونده.در این نوع آینه چسبندگی آب به سطح آن آنقدر کم است که آب به نوعی روی آن سر میخورد.

یکی دیگر از فن‌آوری‌های جالب، چرخش خودکار آینه با توجه به دنده است. زمانی شما دنده را در حالت عقب قرار می‌دهید، آینه‌ها خود به خود طوری می‌چرخند که پشت خودرو و زمین در دید شما قرار بگیرد و میدان دید برای پارک کردن آسان تطبیق پیدا کند.

فناوری های جایگزین

به احتمال زیاد برای اکثر ما که بر طبق عادت، هنگام رانندگی چند ثانیه یک‌بار نگاهی به آینه‌های خودرو می‌اندازیم، غریب به نظر بیاید که آن‌ها را با چیز دیگری جایگزین کنیم، اما از طرفی با پیشرفت روز افزون تکنولوژی هیچ بعید نیست که پس از جعبه‌دنده‌های دستی، اجزای دیگری از خودرو نیز جای خود را به نمونه‌های جدید و بهتر بدهند.

آینه‌های خودرو نیز از این مورد مستثنی نیستند. امروزه حرکت به سمت جایگزینی آینه‌های خودرو با سیستم‌های الکترونیکی دوربین است. این به روز شدن، آنطور که خودروسازان اعلام می‌کنند فواید زیادی خواهد داشت. دین مک‌کانل (Dean McConnell) یکی از مدیران بخش برنامه‌ی سیستم‌های کمک‌راننده‌ی شرکت کانتیننتال (Continental) در مصاحبه با نیویورک تایمز گفته است: «سر و صدا به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد و به دلیل کمتر شدن نیروی درگ، امکان کاهش تولید گاز کربن دی‌اکسید و ارتقاء کنترل هزینه‌ی سوخت وجود دارد. و همچنین از همه مهم‌تر، افزایش میدان دید است.» 

کانتیننتال آینه بغل‌های مرسدس بنز کلاس سی‌ال‌اس را با دوربین‌هایی به اندازه‌ی انگشت شست جایگزین کرده است که تصاویر را بر روی دو نمایشگر در دو طرف داشبورد، تقریباً نزدیک به جایی که رانندگان به طور معمول برای دیدن بغل به آنجا نگاه می‌کنند، نمایش می‌دهند. تصاویر این دوربین‌ها نسبت به تصاویر آینه‌ها به مراتب عریض‌تر هستند و بر خلاف آینه‌، تصاویر دوربین را می‌توان به راحتی با نرم‌افزار مطابق با شرایط شب و روز و نور محیط تغییر داد.

این روزها خودروسازان در حال جایگزین کردن آینه‌ها با دوربین‌ها هستند، و این فن‌آوری به آن‌ها کمک می‌کند تا سیستم‌های کمک راننده‌ی خودرو را نیز هوشمندتر و کاربردی‌تر طراحی نمایند. برای مثال ویژگی LaneWatch در سیستم کمک راننده‌ی خودروی هوندا با کمک یک دوربین با زاویه‌ی دید عریض، هر زمان که راننده راهنمای سمت راست را روشن کند، نمای بازی از خط سمت راست را بر روی داشبورد به نمایش می‌گذارد. بر اساس ادعای محققین بیمه‌ها، این فن‌آوری به کاهش میزان خسارت بیمه‌ها در تصادفات رانندگی منجر شده است.

نکته‌ای که قابل تأمل است، بحث هزینه است. هرچند آینه‌های معمولی بسیار ارزان و ساده هستند، اما با وجود جای دادن راهنماها روی آینه بغل، نمایش نقاط کور و گرم‌کن‌های الکتریکی روی این آینه‌ها، هزینه‌ی جایگزین کردن یک آینه در تصادفات بسیار افزایش یافته است تا جایی که طبق اعلام IIHS این هزینه برای آینه‌ای با ویژگی‌های ذکر شده در حدود 1000 دلار خواهد بود.

از طرفی با پیشرفت تکنولوژی استفاده از دوربین‌ها و سیستم‌های الکترونیکی نیز به مراتب ارزان‌تر می‌باشند تا جایی که امروزه بر روی خودروهای ارزان قیمت‌تر نیز قابل مشاهده هستند. برای مثال نیسان ورسا نوت دارای سیستم دید 360 درجه اطراف خودرو است که این سیستم نخست بر روی سری‌های لوکس اینفینیتی این خودروسازی موجود بوده‌اند.

نکته‌ی بعدی قوانین و استاندارد‌هاست. سه سال پیش خودروسازان با عنوان این امر که آینه‌های بغل چیزی حدود 2 تا 7 درصد درگ آیرودینامیکی خودرو را شامل می‌شوند، از سازمان ایمنی حمل و نقل بزرگ‌راهی ایالات متحده خواسته‌اند که اقدامات لازم برای جایگزینی این تکنولوژی را انجام دهد. این سازمان پیش از این اعلام کرده است که وجود دوربین‌هایی برای دید عقب در کنار آینه‌‌ی دید عقب خودرو می‌تواند ایمنی را در حد قابل توجهی افزایش دهد و استفاده از این دوربین‌ها را از سال 2018 به حالت اجباری در آورده است.

شاید اکنون زمان آن باشد که آینه بغل‌ها را با دوربین‌های جدید جایگزین کنیم و دیگر نگران کنده شدن آن هنگام خروج از پارکینگ نباشیم.

در ویدئوی زیر جایگزینی آینه بغل‌های طرح مفهومی خودروی بی‌ام‌وِ آی‌ایت 2016 را با سیستم‌های دوربینی ملاحظه می‌کنید.