خودروهای خانواده سمند و پژو، در تاریخ خودروسازی کشور از جمله موردتوجه‌ترین و پرجمعیت‌ترین خودروهای مونتاژی محسوب می‌شوند. همکاری دیرینه پژوی فرانسه و شرکت ایران‌خودرو، همواره زمینه توسعه اتومبیل‌های این خانواده را با وجود تشابهات بسیار فراهم نموده اما با وجود تمامی این شباهت‌ها، همواره نکاتی انحصاری و متمایزکننده نیز در مورد کارشناسی آن‌ها وجود دارد. همچنین با وجود افت روزافزون کیفیت خودروهای مونتاژی ایران که میزان آن در دهه 90 شمسی به اوج خود رسیده و اثر آن نیز، به طور تقریبی بر روی تمامی خودروهای قدیمی مونتاژی صنعت خودروی ایران سایه افکنده، شک و بدبینی خریداران نیز برای خرید خودروی صفر و یا کارکرده افزایش یافته و نیاز است تا تمامی موارد مهم و ضروری در کارشناسی خودرو در مرجعی کامل اطلاع‌رسانی و معرفی گردد. در این نوشتار تلاش شده که به جای تمرکز بر روی موارد عمومی کارشناسی خودروی دست‌دوم، که قبلا در سلسله مقالاتی به توضیح و معرفی کامل آن‌ها در آکادمی اُتکس پرداخته‌شده، به توضیح و معرفی موارد و نکات انحصاری مهم هر خودرو بپردازیم و آن‌ها در مرجعی کامل برای شما عزیزان شرح دهیم. در ادامه با ما همراه باشید. 

خانواده سمند

همواره نگاه‌ها و انتظارات از خانواده سمند با لقب نخستین خودروی ملی ایران بالا بوده‌ و سمند به عنوان اولین خودروی ملی کشور، اشتراکات بسیاری با خانواده پژو 405 دارد. اما در عین حال نیز نکات خاصی نیز در مورد آن به چشم می‌خورد که برای خرید حتما باید به آن‌ها توجه شود. خانواده سمند با داشتن مدل‌های LX، SE، سورن و سورن توربو جز خانواده‌های پر جمعیت محصولات ایران‌خودرو محسوب شده که در مجموع با بهره‌گیری از 2 نوع موتور XU7 1800  (اصطلاحا موتور پژویی) و EF7 1700 (اصطلاحا موتور ملی) و استفاده از دو نوع سوخت بنزین و گاز CNG برای راندمان به بازار عرضه می‌شوند.

در مورد سمند حتما باید توجه ویژه‌ای به بخش بدنه و کارشناسی بدنه آن نشان‌داد. با توجه به ابعاد نسبتا بزرگ، بدنه پر حجم و دید نسبتا ضعیف اطراف، وجود هرگونه زدگی، موج و رنگ‌شدگی در بدنه سمند را جدی گرفته و حتما از ترفند تشخیص رنگ‌شدگی با چشم استفاده‌کنید. یکی از نقاط بسیار آسیب‌پذیر در بدنه سمند به بخش ستون‌های میانی و درب‌های آن برمی‌گردد که جز نقاط حساس بدنه این خودرو محسوب می‌شوند.

جدا از کارشناسی بدنه خودرو، سمند به علت بهره‌گیری از شاسی پژو 405 و وزن بیشتر در مقایسه با آن، موقعیت حساس‌تری در تصادفات و آسیب‌دیدگی های مربوط به شاسی دارد. بنابراین کارشناسی شاسی و بخش‌های مختلف آن را همواره در چک لیست مدل‌های مختلف این خانواده پر جمعیت لحاظ کنید.

شرکت ایران‌خودرو در زمینه کیفیت رنگ بدنه همواره جز پیشتازان شرکت‌های صنایع اتومبیل سازی ایران به حساب می‌آید. این مورد در خصوص تمامی محصولات آن نیز دیده می‌شود اما اگر کمی با دقت در بازار به دنبال سمند‌های کارکرده اواخر دهه هشتاد و اوایل دهه نود باشید حتما متوجه رنگ‌پریدگی سپر‌ها و رکاب‌های جانبی بسیاری از آن‌ها می‌شوید که علت آن، افت کیفیت آستر، زیرسازی و رنگ‌آمیری بخش‌های مربوطه در خلال سال‌های نام‌برده است. پوست پوست شدن و ریخته‌شدن رنگ این بخش‌ها چه در اثر ضربه و چه در اثر فشار بالای آب به صورت متمادی می‌تواند چهره ناخوشایندی به بدنه خودروی مورد نظر تقدیم کند. پس مواظب ظاهر خودرو و آسیب‌پذیری در این بخش‌ها باشید. 

همانطور که در بالا اشاره شد، خانواده سمند در بخش فنی خود از دو موتور 8 سوپاپه پژویی و موتور 16 سوپاپه ملی استفاده می‌کند. موتور XU7 به علت استفاده گسترده در طول سالیان متمادی، جز موتورهای آشنا و شناخته‌شده قشر تعمیرکاران به حساب می‌آید. این موتور پر سر و صدا همواره به دوام و تحمل فشار شهره بوده اما واقعیت این است که اگر به دنبال سمند مدل بالا می‌گردید دیگر انتظار تحمل فشار بالا از موتورهای XU7 را نداشته و با احتیاط با آن برخورد کنید. به علت افت کیفی بخش‌های سرسیلندر و واشر سرسیلندر موتورهای جدید همواره باید توجه ویژه‌ای به نوع راندمان آن داشت. کم کردن روغن نیز یکی از موارد مشهود موتور XU7  است. یادتان باشد یک موتور سالم که به صورت مرتب سرویس شده نباید روغن زیادی در طول یک دوره استفاده مشخص کم کند و دیده شدن این موضوع یکی از نشانه‌های ضعف موتور است. 

حساسیت در مورد موتور ملی EF7 در مقایسه با موتور قدیمی XU7 بالاتر است. این موتور چه در نمونه‌های بنزین سوز و چه در نمونه‌های گازسوز با وجود قدرت راندمان بالاتر حساسیت بیشتری داشته و همواره باید دقت نظر بسیار ویژه‌ای به سرویس‌های منظم دوره‌ای آن نشان‌داد. همچنین این موتور در مقایسه با موتور XU7 موتور پرحرارت‌تری محسوب شده بنابراین در هنگام خرید سمند EF7 باید بخش مربوطه به سیستم خنک‌کننده موتور کاملا چک شود. سلامت اویل پمپ موتور نیز در موتور EF7 بسیار مهم و حیاتی است. در مجموع و در هنگام خرید هر کدام از مدل‌های خانواده سمند که به موتور ملی مجهز هستند چک کردن کامل وضعیت موتور و جویا شدن وضعیت سرویس‌های دوره‌ای آن جز فاکتور‌های بسیار مهم و تاثیرگذار در خرید حودرو تلقی می‌شوند. 

حتما از بسیاری از سمند سواران شنیده‌اید که " آقا دنده یک من بعد چند سال استفاده دیگه خوب جا نمیره ". این مورد نشان از اهمیت وضعیت راندمان گیربکس داشته و یادتان باشد که حتما تعویض به موقع روغن واسکازین را در خانواده سمند و پژو 405 جدی بگیرید!

در آخرین بخش مربوط به چک لیست بخش فنی به سلامت جلوبندی می‌رسیم. خرابی زودهنگام فنرها و به صدا افتادن جلوبندی به علت وزن بالا و فشار زیاد بر روی این بخش از جمله مشکلات شایع در سمند‌های با کارکرد بالاست و حواستان باشد یک جلوبندی پر ایراد خرج بسیاری بر گردن شما می‌اندازد!‌

در مورد سلامت داخل کابین، نکته بسیار مهم سر و صدای مربوط به ستون‌ها، داشبرد، کنسول و رودری‌هاست. سر و صدای داخل کابین را می‌توان با روش‌هایی کاهش داد اما توجه داشته‌باشید که در پاره‌ای از موارد نیز سر و صدای بیش از حد قطعات کابین را نمی‌توان به صفر رساند. 

در نهایت نیز آخرین بخش مربوط به چک لیست سمند به بخش ساختار سیستم برقی خودرو مربوط می‌شود. سمند بسته به مدل خود از دو نوع سیستم برقی کامپیوتر سخنگو یا سیستم مولتی پلکس استفاده می‌کند. در مقایسه این دو سیستم، مولتی‌پلکس قابلیت‌ها و امکانات بالاتری را در کنار ویژگی آپدیت شدن و البته حساسیت بیشتر خود داشته و کامپیوتر سخنگو امکانات کم‌تر و ساختار قدیمی‌تری را شامل می‌شود. توضیه ما این است که همواره، اگر به سراغ خرید سمند مولتی پلکس می روید توجه بسیاری به دخل و تصرف در سیم‌کشی و ساختار آن داشته‌باشید، زیرا اضافه‌کردن هرگونه آپشن غیر استاندارد و تعریف آن در این سیستم مساوی‌است با آلارم‌ها و ارور‌های بسیار و این مورد می‌تواند برای شما آزار‌دهنده باشد. 

یک سمند ای ال کارشناسی شده مدل 87. این سمند بدون رنگ شدگی تشخیص داده شده است ولی نکاتی در گزارش کارشناسی این خودرو وجود دارد:

وضعیت بدنه:بدون رنگ شدگی دارای خط و خش اطراف خودرو نیاز به صافکاری بیرنگی دارد. سینی کف صندوق عقب ضربه خورده است. وضعیت فنی: روغن ریزی گیربکس واشر در سوپاپ و شیر فرمان دارد.

خانواده پژو 206

پژو 206 را به جرات می‌توان در زمره محبوب‌ترین خودرو‌های مونتاژی تاریخ ایران دانست. خودرویی که از سال 1380 به خیابان‌های کشور راه یافته و در طول سال‌های متمادی در مدل‌ها و تیپ‌های مختلف تولید شده‌است. هر چند این فرانسوی کوچک به علت ظاهر و ابعاد متناسب خود بسیار محبوب و پرطرفدار است اما در بطن خود دارای نکات قابل توجهی برای کارشناسی می‌باشد. همچنین این خانواده در قدیم بسیار پر جمعیت بوده اما در حال حاضر، تنها اعضای آن 3 مدل تیپ 2، تیپ 5 و مدل صندوق‌دار SD V8 هستند و طور کلی با دو موتور با کد‌های TU3 1400 و TU5 1600 از بدو زمان مونتاژ خود تا به امروز تولید می‌شوند. 

206 چه در مدل‌های هاچ‌بک و چه در مدل‌های صندوق‌دار، خودرویی با فرمی خاص و البته آسیب‌پذیر است. همچنین به علت سبک خاص طراحی بدنه و خطوط و حجم‌های آن، در صورت بروز تصادف صافکاری پر زحمتی داشته و تنظیم و هماهنگی درز‌های بین قطعات بدنه آن کاری دشوار است. بنابراین در خصوص کارشناسی بدنه آن باید وسواس بسیاری به خرج داده و حتما قسمت‌هایی از قبیل سینی جلو، رکاب و سرشاسی آن به درستی چک شود. 

حتما شما هم حداقل یک‌بار این اصطلاح را شنیده‌اید که : "206 سریع چپ می‌کنه!". این موضوع صحیح بوده اما دلیل علمی و فنی درست آن به کم‌بودن میزان تحمل شتاب جانبی 206 در مقایسه با خودرو‌های دیگر بر می‌گردد و این موضوع می‌تواند در سر پیچ‌های تند بسیار خطرناک باشد. در این خصوص و در صورتی که می‌خواهید از چپی بودن خودروی مورد نظر آگاه شوید پیشنهاد می‌کنیم تا حتما به مقاله راهنمای تشخیص خودروی چپ‌شده سر بزنید.

در خصوص بخش فنی همانطور که گفته‌شد 206 از دو موتور TU3 1400و TU5 1600 استفاده می‌کند که موتور دوم به صورت مشترک در مدل‌های تیپ 5 و صندوق‌دار  V8 استفاده می‌شوند. یکی از مشکلات شایع پژو 206 که به خصوص در مدل‌های تولید روز دیده می‌شود ضعف در آلیاژ و کیفیت سرسیلندر‌ و واشر سرسیلندر آن بوده که در صورت فشار به موتور و راندمان با دور بالا می‌تواند دردسر آفرین شده و باعث بروز مشکلاتی مانند کم‌کردن آب و یا قاطی کردن آب و روغن ماشین گردد. کم کردن روغن موتور نیز از جمله موارد دیده‌شده در خصوص این خانواده بوده بنابراین اطمینان پیدا کردن از این قسمت می‌تواند نکته و اطمینان مهمی در خرید خودروی مورد نظر شما باشد. 

یکی دیگر از نقاط حساس و آسیب‌پذیر 206 سیستم هیدرولیک آن است. این موضوع بیشتر در 206‌هایی با طول عمر 5 سال و بیشتر به چشم می‌خورد و عموما هیدرولیک این مدل‌ها کم کم به صدا در آمده و باید به تعویض قطعات آن‌ها فکر کرد که این خود هزینه‌های رسیدگی به خودروی مورد نظر را افزایش می‌دهد. 

بازدید جلوبندی در خانواده 206 را نیز در هنگام خرید به شدت جدی بگیرید. به علت هزینه‌های سنگین و سرسام‌آور سرویس و تعویض قطعات در این بخش و استهلاک زودهنگام آن‌ها، یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب 206 مناسب، وضعیت سلامت سیستم جلوبندی خودرو می‌باشد.

اما کلیدی‌ترین و حساس‌ترین نکته قابل اشاره که باعث دودستگی در خرید 206، از مدل‌های 1380 تا مدل‌های 1391 و از مدل‌های 1391 تا به امروز در نزد خریدان می‌شود، ساختار سیستم برق و مولتی‌پلکس پژو 206 است. پژو 206‌های مونتاژ ایران تا سال 1391 از سیستم برق فابریک طراحی شده شرکت پژو استفاده می‌کردند. این سیستم برقی فابریک، نوانایی نصب آپشن‌ها و امکانات بسیاری را به صورت استاندارد و شرکتی با فعال شدن و تعریف در ECU خودرو به 206 هدیه می‌بخشید و از این نظر 206 خودروی محبوبی برای آپشنال کردن تلقی می‌شد اما از سال 1391 به بعد با تغییر سیستم برق‌کشی و مولتی‌پلکس به نوع ایرانیزه، عملا امکان نصب و فعال‌سازی بسیاری از آپشن‌های فابریک 206 از آن سلب‌گردید و تنها شمار محدودی از امکانات مانند کروزکنترل و با قیمتی چند برابر قبل، قابلیت نصب و فعال‌‌سازی در این خودرو را دارند. سیستم مولتی‌پکس جدید با وجود امکانات و قابلیت آپدیت‌شدن، همچنان در مقایسه با سیستم فابریک شرکت مادر دارای ضعف‌ها، محدودیت‌ها و حساسیت‌های مشهودی است که این نکته برای بسیاری از علاقه‌مندان خوشایند نبوده و در هنگام خرید 206‌های مولتی‌پلکس ایرانیزه، حتما به آپشن‌های نصب شده در خودرو و استاندارد بودن آن‌ها توجه بسیاری داشته‌باشید زیرا حساسیت‌های این سیستم در صورت نصب آپشن‌های غیر استاندارد می‌تواند برای شما کلافه‌کننده باشد. 

پژو 206 تیپ 5 مدل 1390 به نظر سرحال و خوش فرم، تر و تمیز ولی گزارش کارشناسی چیز دیگری میگوید

وضعیت بدنه:گلگیرهای جلو و کاپوت تعویض.سینی فن تعویض پالونی شاسی جلو و قوطی زیر رادیات ضربه خورده است.سینی عقب و سینی کف صندوق ضربه داشته و کشیده شده، در صندوق عقب رنگ شده، گلگیر عقب سمت شاگرد آبرنگ شده است. وضعیت فنی:روغن ریزی و صدای اضافی پمپ هیدرولیک دارد نیاز به تعویض.روغن ریزی گیربکس دارد.

خانواده پژو پارس و پژو 405

اعضای این دو گروه را به علت مشابهت بسیار در یک خانواده قرار داده و بررسی می‌کنیم. پژو پارس را که می‌توان لقب موفق‌ترین و متناسب‌ترین فیس‌لیفت تاریخ را به آن عطا کرد از جمله خودرو‌های محبوب و پرطرفدار بازار است که با چهره خود، تازگی مختصری در مقایسه با 405 قدیمی دارد. گروه پژو پارس در حال حاضر دارای دو عضو پژو پارس سال و پژو پارس LX می‌باشد که به ترتیب از دو موتور XU7 1800 و TU5 1600 استفاده می کنند که البته مدل پارس سال در دو تیپ بنزین سوز و دوگانه سوز به بازار عرضه می‌شود. همچنین 405 نیز در دو تیپ GLX با موتور XU7 1800 و مدل‌های بنزین‌سوز و دوگانه‌سوز و SLX با موتور TU5 1600 در حال حاضر مونتاژ می‌شود. 

در بخش کارشناسی بدنه وضعیت خودرو‌های این خانواده را می‌توان رند‌تر و بهتر از خانواده سمند و 206 دانست. از طرفی از حجم‌های اضافی و اغراق‌شده خبری نیست و خطوط صاف بدنه خودرو طراحی ساده‌تری را برای آن‌ها رغم زده‌اند، همچنین دید به بیرون نیز در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارد. 

از آن‌جایی که مدل‌های پژو پارس در مقایسه با 405 وزن بیشتری دارند، فشار بیشتری را در بخش فنر‌ها و سیستم جلوبندی تحمل می‌کنند. ساختار فنی و موتوری پژو پارس سال و پژو 405 GLX کاملا مشابه هم بوده و وضعیت آن‌ نیز کاملا به سمند‌های XU7 شباهت دارد. اهمیت سرویس‌های دوره‌ای و تعویض به موقع قطعات مصرفی در کنار فشار مناسب به موتور، طول عمر موتورهای پر سر و صدای XU7 را تا مدت‌ها تضمین می‌کند. همچنین مجددا توصیه می‌شود تا دقت نظر بسیاری به تعویض به موقع روغن واسکازین گیربکس برای کم‌رنگ شدن مشکل بدجا  رفتن دنده 1 داشته‌باشید.

یکی از مشکلات مربوط به پژو پارس سال که در نزد صاحبان آن بسیار مورد توجه است به ضعف مربوط به سنسور موقعیت میل‌سوپاپ آن باز می‌گردد. خطای مربوط به این سنسور عموما در دستگاه دیاگ مشخص‌شده و توصیه می‌شود که حتما قبل از خرید خودرو، عملکرد موتور و سنسور‌های مختلف آن را با دستگاه دیاگ چک کنید. 

پژو پارس 1392 کارشناسی شده، به نظر میاید که این خودرو کاملا در وضعیت مناسبی به سر میبرد ولی گزارش کارشناسی این خودرو  چیز دیگری میگوید:

وضعیت بدنه:درب موتور و گلگیر جلو سمت راننده رنگ شده است پالونی شاسی جلو ضربه خورده و درب صندوق عقب رنگ شدگی دارد. اطراف خودرو صافکاری بیرنگی و خط و خش دارد. وضعیت فنی:فنی سالم. روغن ریزی از جعبه فرمان دارد. دیسک و صفحه کلاچ نیاز به تعویض دارد.

اما در خصوص پارس LX و پژو 405 SLX هم می‌توان به مشکل شایع خرابی‌زودهنگام سنسور اکسیژن موتور TU5 اشاره‌کرد. بنابراین در چک لیست خود با دستگاه دیاگ این مورد را نیز بسیار مورد توجه قرار دهید. البته خرابی زودهنگام سنسور اکسیژن به صورت نسبی در تمامی خودرو‌های مجهز به موتور TU5 دیده می‌شود. همچنین کیفیت نازل صفحه کلاچ در پارس‌های LX نیز برای بسیاری از صاحبان آن کلافه‌کننده شده است.

سر و صدای مربوط به دیسک عقب پژو پارس LX نیز یکی از مشکلاتی است که در این مدل دیده می‌شود و توصیه می‌گردد تا قبل از خریداری خودرو حتما با آن رانندگی کرده و عملکرد سیستم ترمز را در شرایط مختلف آزمایش کنید. 

یکی از تغییراتی که اعضای خانواده خودروهای سدان پژو از سال 1393 تا امروز به خود دیده، تغییر فرم طراحی داشبرد و کنسول خودرو است که جایگزین داشبرد و کنسول سنتی و کلاسیک خودرو‌های این خانواده شده‌است. اما نکته مهمی که در این به‌روزرسانی به چشم می‌خورد کیفیت مواد استفاده شده در ساختار داشبرد و کنسول جدید بوده که در مقایسه با نمونه‌های قبلی، سفت‌تر هستند. این سفتی و خشکی، در ابتدای دوره استفاده از خودروی صفر مشکل‌ساز نبوده و حتی سر و صدای نسبتا کم‌تری در مقایسه با مدل قبلی دارد، اما با بالارفتن کارکرد خودرو و در صورتی که اتاق به مرور زمان در معرض ضربه‌ها و دست‌انداز‌های آسفالت قرار داشته‌باشد می‌تواند مشکل‌ساز شده و باعث به وجود آمدن سر و صدای داخل اتاق شود. و البته باید اشاره کرد که فرآیند صدا‌گیری و رفع صدا‌های آزاردهنده در مورد پژوهای داشبرد جدید کمی سخت‌تر است. پس به میزان سر و صدای داخل اتاق خودرو ( صداهای داشبرد، کنسول، قاب‌ها و رودری‌ها ) در هنگام رانندگی دقت بسیاری داشته باشید.

پژو 405 جی ال ایکس 1391 بدون رنگ با کمی مشکلات جزیی در بدنه در کل خودرو سالمی بوده این خودر که در گزارش کارشناسی این خودر اینطور ذکر شده است که:

وضعیت بدنه: بدون رنگ شدگی، سینی جلو قوطی زیر رادیاتور ضربه خورده است. وضعیت فنی:فنی سالم موتور کمپرس دارد.

یک اطمینان ویژه در هنگام خرید

کارشناسی خانواده پژو، مخصوصا کارشناسی پژو 206 بالاخص مدل سالها 85 تا 88 و کارشناسی خانواده سمند  نیاز به تبحر و تجربه فراوانی دارد در ضمن به خاطر سپردن تمامی این نکات در هنگام خرید خودرو شاید در منظر بسیاری از افراد کاری ساده به نظر نرسد و همچنین تغییر شرایط تولید و افت روزافزون کیفیت خودرو‌های مونتاژی، خرید یک خودروی دست‌دوم را با ریسک و دلهره‌ای دوچندان مواجه می‌کند. در این هنگام است که هنر کارشناسی خودرو، راهی زیبا و مطمئن برای خرید خودروی کارکرده بوده و همراهی یک کارشناس خبره، ریسک ضرر و زیان‌های احتمالی را به طور کامل از بین می‌برد. تیم کارشناسی خودوی اُتکس، متشکل از افرادی خبره، کارکشته و مجهز به دستگاه‌های روز سنجش و کارشناسی، این امکان را برای شما خریداران فراهم می‌سازد تا با خیالی آسوده به سراغ خرید اتومبیل‌های مورد نظر خود رفته و لذت یک خرید مطمئن و بدون ریسک را تجربه کنید. در این راستا، تنها کافیست تا شما عزیزان فرم اینترنتی درخواست کارشناس حضوری در محل را پر کرده و در صورتی که با پرکردن فرم‌های اینترنتی و فرآیند پرداخت آنلاین مشکل دارید، می‌توانید با شماره تلفن 28428466-021 و داخلی شماره 1 تماس حاصل فرمایید.